Kronik böbrek yetmezliği, yaşlı kedilerin %35’i ve kedilerin tümüne oranlandığında %10’unu etkileyen bir hastalıktır.
Kronik böbrek yetmezliği, kedinin yaşam kalitesini düşüren ve kedi ile sahibi arasındaki bağı bozan yaygın ve önemli bir hastalıktır.
Kedilerde kronik böbrek yetmezliğine sebep olan faktörlerin başında böbrek fonksiyonlarının zaman içinde ilerleyici bir şekilde azalmasına yol açan tubulointerstisyel nefrittir.
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNİN SEBEPLERİ
- Konjenital anomaliler (nefron sayısının doğmasal azlığı, polikistik böbrek vb) ,
- Pyelonefrit ( enfeksiyon vb sebepler ) ,
- İmmun aracılı hastalıklar ,
- Hipertansiyon ,
- Hiperkalsemi ,
- Bazı neoplastik durumlar vb,
En yaygın görülen sebep tubulointerstisyel nefrittir. Bu hastalıkta fonksiyonel nefron saysısı ilerleyici bir şekilde azalarak glomerüler filtrasyon hızında azalma meydana gelir. Sistemik hipertansiyon ve proteinüri (idrara protein karışması) tübüler yangıyı arttırabilir. Bunların sonucunda nefron kaybı ve böbreğin fonksiyonunda ilerleyici düşüş yaşanır.
KRONİK BÖBREK HASTALIĞI OLAN KEDİLERDE SİSTEMİK HİPERTANSİYON
Hipertansiyon ile kronik böbrek yetmezliği, sıklıkla birlikte ilerler ve kronik böbrek yetmezliği bulunan kedilerde renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi sürekli yukarı regüle olur. Kronik böbrek yetmezliği olan kedilerin üçte ikisinde aynı zamanda sistemik hipertansiyon da bulunur ve sistemik hipertansiyon bulunan kedilerin yaklaşık üçte ikisinde aynı zamanda kronik böbrek yetmezliği bulunur.
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE KLİNİK BELİRTİLER
Kedilerde kronik böbrek yetmezliğinin belirtileri farklılık gösterir. Spesifik değildir.
- Poliüri (aşırı idrar yapma (volümde artış))
- Polidipsi (aşırı susama ve su içme )
- İştahsızlık
- Zayıflama
- Letarji (yorgunluk, enerji azalması, halsizlik, depresyon benzeri durumları içerir)
- Gasrointestinal belirtiler (kusma, kabızlık, ağız kokusu vb)
- Bazı vakalarda görme kaybı veya ataksi gibi hipertansif semptomlar görülebilir.
KEDİLERDE KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNİN PROGNOZU (SEYRİ)
Kedilerde kronik böbrek yetmezliği yavaş ilerleyen ileri derecede mortalite (ölüm) oranına sahip geri dönüşümsüz ve ilerleyici bir durumdur. Tedavi edilmediği durumda çoğunlukla ölüm veya ötenazi ile sonuçlanır.
Genelde 5-6 yaşından büyük kedilerde görülür. 10 yaşından büyük kedilerde görülme oranı %35 den fazladır.
KEDİ KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE TANI – TEŞHİS
Kedilerde kronik böbrek yetmezliğinin tanısı genelde kan tahlilinde üre ve kreatin değerlerinin yükselmesi, fosfat düzeyinde artış, anemi, idrar dansitesinin < 1,035, idrarda protein görülmesi vb bulgular ile klinik muayene birleştirilerek teşhisi yapılır. Gerektiğinde Röntgen ve ultrason gibi ek görüntüleme tekniklerinden faydalanılmaktadır.
KEDİLERDE KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE TEDAVİ VE KONTROL
Kedilerde kronik böbrek yetmezliklerinin tedavi ve kontrolünde üç temel amaç vardır.
- Klinik belirti ve semptomları kontrol altına alarak yaşam kalitesini arttırmak.
- Hastalığın ilerlemesinin engellemek için ilgili parametreleri kontrol altına almak
- Proteinüri (idrardan protein atılımını azaltmak)
- Hiperfosfatemi (özel böbrek diyetleri ile beslemek, kan fosfat değerlerine göre fosfat bağlayıcılar kullanmak)
- Metabolik asidozu kontrol altına almak
- Dehidrasyon (Dehidrasyonu kontrol altına almak amacıyla, kan değerlerine bağlı olarak parenteral sıvı tedavisi vb uygulamalar)
- Bağlantılı durumları ve rahatsızlıkları kontrol altına almak: Hipertansiyon gibi…
Veteriner hekimlikte yapılan bilimsel çalışmalar, hasta yakınlarının bilinçlenmesi, ilerleyen teşhis yöntemleri, rutin Check Up uygulamalarıyla birlikte erken teşhis artmıştır. Gelişen tedavi seçenekleriyle birlikte yaşam süresi uzamaktadır. Yazıda belirtilen semptomlar birçok hastalıkta bulunabilmektedir. Veteriner hekiminizin muayenesi, kan tahlilleri ve ileri görüntüleme teknikleri beraber değerlendirilerek kesin teşhise gidilmektedir. Yazıda yer alan belirtilerin bir ya da birkaçını kedinizde görmeniz böbrek hastası olduğu anlamına gelmemektedir. Kedinizde olağan dışı bir belirti görmeniz halinde veteriner hekiminize danışmanızı tavsiye ederiz.
Not: ilgili yazıda Boehringer Ingelheim tarafında basılan ‘‘kronik böbrek hastası kedilerde semintra kullanımına ilişkin bir veteriner hekim rehberi’’ adlı kaynaktan alıntılanma yapılmıştır.